Tujetsch - igl andament da sia historia

Il cuntegn:

I La geografia
Il territori da Tujetsch
Il contact anoviars
Tujetsch, la val da passadi
Cuolm d'Ursera
Ils emprems tschentaners
Il stradun da l'Alpsu
Cun auto e cul tren sur l'Alpsu
Casas d'albiert sill'Alpsu
Igl emprem auto en Tujetsch
La viafier dalla Furca-Alpsu
Fundaziun dalla societad per ina viafier
- Acquist da dretgs e concessiuns
- Schliata partenza (entschatta)
- Vinavon cun forzas unidas
- Participaziun dalla vischnaunca
- Temps burasclus e decisivs
- Agid e sustegn dil stadi
- Influenza dil tunnel dalla Furca

II La val e sias parts
Dadens igl uaul
- E van per nitschuns
- Il fraud da schiembra
- Igl ei stau critic
- Ei tucca da seproveder
- Il mussader ha survegniu la torta
- Culs purschals si dies
Il Dutg grond
- Ils vischins da Rueras
Giudapeis al Cuolm da Vi
Maunsut
Nums da funs e da pastg
- Val Nalps
- Val Giuv

III Igl origin
Igl uoppen da Tujetsch
Igl origin dalla Val Tujetsch
- Derivonza dil num
- Ils emprems colonists arrivan
- Ils Vallesans
- Ord il temps mediaval
- Traffic sul Cuolm d'Ursera
- Emprema baselgia da Tujetsch
- La libertad entscheiva e seregheglia
- Ils ministerials svaneschan
- Fuorma da viver - temps miez tardiv
- Tratga da nuorsas
- Societad cooperativa
- Situazin speciala da Tschamut
- Colonists neu dil miezdi
- Sogn Vigeli a Sedrun
- Igl anniversari da 1456
- Il "Zinnsrodel" da 1555
- Novs burgheis
- Beins, uclauns e vitgs
- Il gissiatavel tschentaner
- Gronda activitad religiusa
- Fatgs alpesters
- Il schotgavel tschentaner
- Pader Placi a Spescha
- Dumbraziun dalla populaziun
- Ils Franzos ella Val Tujetsch 1799
- Il schenivavel tschentaner
- Emprem uorden da Tujetsch
- Relaziun cun la claustra da Mustér
- La vischnaunca cumpra l'Alp Tschamut
Il moviment demografic dil 19 e 20avel tschentaner
- Utilisaziun dallas zonas
- Possess privat
- La pasculaziun cumina
- Pastiras da casa
- Ils mises
- Las alps
- Ils uauls
Dalla vart economica
- Ils deivets
- Ils crediturs
La politica dil vitg e far cavals
Repartiziun dils uffecis 1838-1863
Ils paupers
- Possess dils paupers
Ils jasters en Tujetsch
Il svilup dalla populaziun
La mort
La lètg
Affons e famiglia
Emigrar e ir naven
Survetsch sut crunas
Luvrers da stagiun
Ils Americaners
Ir naven

IV Religiun e cardientscha
Igl onn ecclesiastic
Usits religius
En survetsch dalla baselgia
La tuor-baselgia da Rueras
In sguard el futur

V L'agricultura
E Tujetsch sedivida
Las alps
Ils mises
Ils uauls
Il funs da casa
Graun e glin e truffels
Il stan puril
Il pur da biestga armentiva
Il pur da cauras
Il pur da nuorsas
Ed il pur da tschels onns, endi!
- Siu bein puril
- Clavau e nuegl
- Iseglia e lavur da mintga di
Pli baul fagevan ins fein a pastg
- Igl ingant
- Preparativas per ir el cuolm
- Far meidia
- Il transport dil fein a pastg igl unviern
Possess da tiara e tiers
La cargada digl onn 1986

VI Flora e fauna
Flurs e flurs
Coclas, ils fretgs dallas caglias
Nus mein per cacs tgaper
- Lur origin
- La raccolta
- Vendita
- Agen diever
- Oz
La cultura dil cardun blau
Ils animals selvadis

VII Il gudogn dil paun
Las rihezias naturalas
- Il scalegl
- Miners e minieras da fier
- Las palius da turba
- Las caltgeras da Pardatsch
Cristals e cavacrappa
- Negozi da cristallas e minerals
- Patentas per ir per cristallas
- Entradas
- Collecziuns privatas e cabinet communal
- L'explotaziun
- Anfladas singularas
Mistergners ed industria
- Il Sep Antoni Hafner
- Il taglialenna
- Il talper
- La davosa brischavinars a Tschamut
- Etg dalla Stena
- La tissunza e siu taler
- La scarsinaria da Salins
- La fabrica da filar a Sedrun
- Ils calgers che van a dis
Il fravi per propi
- Sia truscha
- Il luvratori
- Sia manonza
Mulins e muliners
Smart SA a Sedrun
- Igl origin sa Smart
- Harry
- Schau ora cups
- In bien cader
- La materia prima
- Plazs da lavur
- La sviulta digl onn 1986
- L'organisaziun dil menaschi
Tujetsch e sia economia
- Il di dad oz

VIII Il diever dallas auas
Aquaducts
Aua per vitgs ed uclauns
- Tschamut
- Selva
- Dieni
- Rueras
- Aquaduct Fontauna sogn Gions
- Enzacontas cefras
- Zarcuns
- Camischolas
- Sedrun
- Bugnei
- Surrein
- Cavorgia
Ovras hidraulicas
- In'atgna ovra hidraulica
Grond interess per l'utilisaziun da nossas auas
Situaziun favoreivla da realisaziun
Muntada dalla ORA pil svilup da Tujetsch
Slargar il fundament d'existenza
Utilisaziun dil territori communal
Entginas ponderaziuns

IX Il turissem
Il svilup dil turissem
- La situaziun d'antruras
- Nos emprems turists
- Ils emprems skiturs
- L'emprema organisaziun
- Ei sefuorma ina industrietta
- Contraolla dad jasters 1921-1928
- Uniun da cura e scola da skis
- Survesta dalla avertura dallas fatschentas
- Survesta dalla avertura dils hotels
- In temps spir novaziuns
- Ir cun skis era buca in sport da femnas
- Las concurrenzas da skis
- Las pistas d'antruras
- Finanziaziun digl asfalt atras il vitg
- La secunda uiara mundiala
- L'economia dil turissem serevegn mo plaun
- Ils emprems sforzs da metter neu runals
- La sutgera Cungieri
- Ei suonda megliers temps
- Igl emprem runal sil Calmut
- Gronds territoris vegnan aviarts
- Survesta dalla erecziun dils runals
- Avertura d'in biro da cura e traffic
- Tgi ei la "Tuatschina"?
- Ils films vegls dalla val
- La tura da Valtelina
- Nossas sendas
- Sedrun ni Tujetsch
- Cuorsa liunga
- Las casas da colonias
- Plazza da sport Dulezi
- La historia dils skis cuorts
- Ils scolasts da skis ed ils menaschis da restauraziun
- Eveniments dils davos 20 onns
- Bunas prestaziuns da skiturs tuatschins
- Il svilup dil turissem els prospects
- Statistica da létgs e pernottaziuns

X L'organisaziun sociala
Fatgs publics
- Vegls uordens da vischnaunca
- La nova structura da vischnaunca suenter 1848
- Sistem departamental
- Parlament communal
- Administraziun communala e menaschis
- Ils vischinadis
Nodas - casa
La bilanza dil quen communal
La planisaziun locala
Las scolas da vischnaunca
- Survesta dallas scolas en Tujetsch
L'uniun purila
Ulteriuras uniuns
- Uniun professiunala
- Uniun da luvrers
- Uniun da dunnauns e mattauns
- L'uniun samaritana
- L'uniun dramatica da Rueras
Cant, teater e musica
- Chor viril Sedrun
- Chor da vallada (1959 - 1970)
- Chor baselgia Sedrun
- Chor mischedau Sedrun
- Resuns dil Rein
- Il cant da Rueras
- Ils cantadurs da Selva
- Societad da musica
Pauperesser
- Las spendas
- Gl'emprem uorden
- Spelar e segar fein
- La spenda da sal
- Las spendas svaneschan
- Il prau dils paupers
- Casa dils paupers
- Ils uordens da 1866,1935,1973

XI Casaments e casas, habitaziuns da proprietad
Hetta, casament e stabiliment
La casa da Tujetsch
Il casament dil Gottard
La prioritad
La habitaziun da proprietad
Casa Sogn Vigeli
Casa Cadruvi
Las auas piarsas
- La turera
- La serenera
Il museum La Truaisch
Il bogn cuvretg
Ovra da cuors Val Giuv
Caplanias e la casa pervenda

XII Ei vegn detg
Cardientschas blauas
- Dil liug
- La surpussonza dil nauschaspert
- Ottilia Beer da Giuv
Al stariegn dal calgè

XIII Fenomens e motivs dalla mort
Cronica da disgrazias
Inaga la pestilenza - ed oz?

XIV Isonzas
Sontgaclau
Ir per biemaun
Daniev
- Ils affons
- La giuventetgna
- Ils carschi
Ils treis sogns Retgs
Il tscheiver d'avon onns
- Tscheiver da famiglia
- Tscheiver general
- Gliendisdis tscheiver
- Il temps dad oz
Magliar groma
Nozzas
Parada e perdanonza
- Far parada
- Ir per negla
- Perdanonzas
Vegls giugs
- Pitg pètg
- Dar prau
- Castrar la nebla
- Trer ora il cucu
- Mirar las steilas
- Tauna dall'uolp
- Bal cun bengel ni cun palutta
- Chis chès
- Trer paliats
- Suflar il tschanc
- Troccas
Ils giugs dallas buobas
- Las colurs
- Dar il fazalet
- Ris e groma enta parvis...
- Mirar anen
- Dar cul crap
- Retg, retg, cons pass dei dar?
- Caputschinerum

XV Idiom e svilup dalla cuminonza
Il patua da Tujetsch
Impressiuns d'in contemporan
Il trend dils nums
Affons dian lur meini dalla Val Tujetsch
- Petra Berther
- Adrian Berther

XVI Persunas che stattan davontier
Ils mistrals da Tujetsch
Ils presidents communals da Tujetsch
- Anselm Capeder 1855 - 1924
- Gion Felici Monn 1876 - 1954
- Gion Andriu Berther 1868 - 1953
- Vigeli Venzin 1875 - 1951
- Vigeli Berther-Flury 1878 - 1964
- Baseli Berther 1887 - 1970
- Placi Jacomet 1896 - 1975
- Hans Giachen Decurtins 1885 - 1951
- Christian Berther 1910 - 1966
- Theofil Schmid- Valier 1912
- Vigeli Berther-Jacomet 1922
- Sep Fidel Berther 1929
Ils amitgs dalla plema
- Pader Baseli Berther 1858 - 1931
- Toni Berther 1927
- Vic (Ludivic) Hendry 1920
- Gion Antoni Venzin 1896 - 1962
Il legatur Oreste Zanetti (1892 - 1985)