In process pervia dalla umbriva d’in asen 1990/91

Cumpignia da teater Rueras
Gronda honur per teatrists e regissur
N.V. Duront il temps da Nadal e Daniev ha la cumpignia da teater da Rueras produciu la cumedia en quater maletgs da Kurt Wassermann, translatada per romontsch dil regissur Hubert Venzin cun il num: Il process pervia dalla umbriva d’in asen. Il success ei staus fetg gronds, salas fullanadas, risadas da bien cor e dapertut lauds aschibein dils giugadurs sco era dil regissur e sia translaziun.
Daco in process pervia d’ina umbriva d’in asen? II tema ei staus da vuler purtar inagada il far e demanar sco era empau la tuppadad humana sin tribuna. In teater ei gie nuot auter che realitad inventada. Las rollas ein vegnidas repartidas grondius, gie buca mo tals cun las caporollas han giugau bein, na, era quels cun rollas pli pintgas han demonstrau stupent ch’ins sa era far teater cun pli paucs plaids denton cun mimica admironta. Basta, ig! ei stau in deletg da saver assister a tala cumedia ed emblidar empauet ils fastedis da mintga di e sedivertir da camifo.
Medemamein la presentaziun a Cuera ha anflau in eco grondius ed ins spetga gia vess ch’ils da Rueras tuornien in auter onn ella capitala. Quei lein era nus sperar!
Bia uras da sacrifeci el temps liber
Per emprender ina tala cumedia ha ei duvrau bia uras d’emprender e lu naturalmein d’emprova. Tenor il regissur ha ei dau buca meins che 40 emprovas da ca. duas uras. Che tal sacrifeci sco era metter a disposiziun il temps liber per far teater secapescha buca da sesez e drova naturalmein engaschi cumplein, sa in e scadin s’imaginar. Contas uras ch’il regissur ha lu aunc giu supplementar cun far il maletg da tribuna, la translaziun, reclama tutta organisaziun, gliez mo el sez che sa.
Il process pervia d’in’umbriva ei denton era staus in process ualti custeivel. Tutta reclama (placats, inserats, programs e dretgs da representaziun sco era il tscheins per ils costums ed il maletg da tribuna) han custau ina considerabla summa. Silmeins ei tala cumedia vegnida remunerada cun salas fullan das ed ha aschia gidau intec da pagar spesas e recaltgar enzaconts raps en cassa. Da cheu anora seigi engraziau ad in e scadin che gida insumma nossas uniuns culturalas, seigi quei finanzialmein sco era moralmein. Il segn d’engrazieiviadad per tut la lavur prestada el senz’auter ina sala pleina aspectaturs. Quel dat anim e tschaffen als collaboraturs ed insummaa a tuts pertucca.
Fiasta da 700 onns a Friburg
La cumpignia da teater da Rueras exista gia dapi 11 onns e mintg’onn han els produciu in teater d’in gener ni l’auter. Sco culminaziun da varga diesch onns lavur seriusa e pretensiusa ein ils teatrists da Rueras vegni envidai en da presentar lur toc a Friburg. Leu ha liug in festival da teater per amaturs duront in entira jamna. Sco punct culminont ha liug alla fin dalla jamna, pia la sonda, ils 11 e dumengia ils 12 da matg en tuts quaters idioms in teater per in e scadin. Ils da Rueras astgan veramein haver in tec quet ch’els ein vegni encuretgs ora ed astgar presentar il toc; sonda, ils 11 da matg allas 17.00 uras. Segiramein eisi per l’entira Val Tujetsch ina honur ch’els astgan sepresentar a Friburg e representar nies bi lungatg romontsch e leutier era aunc il Tuatschin. Era a Friburg vegnan els a processar pervia dalla umbriva d‘in asen. Da cheu anora seigi giavischau bien cletg ed in grond echo d’autras varts visavi nies lungatg ed era nossa Val Tujetsch. Tal engaschi legra nus!
Adatg, adatg!!
Damat ch’il toc ei puspei vegnius emprius e regiuvinaus e sco emprova generala per Friburg, ha liug d’Anceinza, ils 9 da matg 1991 allas 20.15 uras ella sala da scola a Rueras il toc: Il process pervia dall’umbriva d’in asen. Tgi che ha buca gia viu il toc ed auters che han mustgas da veser tal la secunda ga, han pia la caschun e san far quei cun resalvar plazs.
Alla cumpignia da teater da Rueras giavischel oravontut bia aspectaturs a Friburg, vinavon plascher e satisfacziun da far teater e gia oz sin seveser in auter onn.

Resuns da Friburg ella pressa
Gratulaziun a la gruppa da Rueras
Theatergruppe Rueras glänzte in Fribourg

………